BÀI 45 TRUNG TÂM HÓA CÁC QUÂN

BÀI 45 TRUNG TÂM HÓA CÁC QUÂN Trung tâm hóa các quân là một phương pháp quan trọng trong việc tranh giành ưu thế ở trung tâm . Chúng ta xem...

BÀI 45 TRUNG TÂM HÓA CÁC QUÂN

Trung tâm hóa các quân là một phương pháp quan trọng trong việc tranh giành ưu thế ở trung tâm . Chúng ta xem một thế biến trong khai cuộc

1.d4 e6 2.¤f3 c5 3.¤c3 d5 4.e4 dxe4 5.¤xe4 cxd4 6.£xd4 £xd4 7.¤xd4

Nhận xét :

- Đen có chốt e6 ở trung tâm.

- Trắng có hai Mã ở trung tâm.

Đen không thể 7...e5 [7...f5 8.¤g5; 7...a6 8.¥f4] 8.¤b5

Đánh giá thế cờ : Trắng ưu thế .

- Một quân được trung tâm hóa sẽ ảnh hưởng đến cả bàn cờ , thông thường quân nhẹ được trung tâm hóa nhất là Mã vì Mã có bước đi ngắn .

· Chúng ta hãy xem sức mạnh của một quân Tượng được trung tâm hóa.

Thí dụ : Botvinnik – Kan / Leningrad 1939 , phòng thủ Nimzowitsch .

1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4 4.¤f3 c5 5.a3 ¥xc3+ 6.bxc3 £a5? 7.¥d2 ¤e4 8.£c2 ¤xd2 9.¤xd2 d6 10.e3 e5? 11.dxe5! dxe5 12.¥d3 h6 13.0–0 0–0²

Nhận xét :

- Trắng có cặp chốt chồng c3, c4 nhưng phát triển quân nhanh hơn .

- Trắng có một điểm mạnh d5 cho quân nhẹ , Nếu đặt kế hoạch đưa Mã đến d5 với 14.e4? ¤c6 15.¦fd1 ¥e6 16.¤f1 ¦ad8 17.¤e3 ¤e7 18.¤d5 ¥xd5! 19.cxd5 ¤c8µ

- vì thế Trắng phải đưa Tượng đến d5.

Đánh giá thế cờ : Trắng ưu thế

14.f4!¤d7 15.f5 ¤f6? 16.¤e4! £d8 17.¤xf6+ £xf6 18.¥e4 ¦b8 19.¦ad1 b6 20.h3 ¥a6 21.¥d5 b5 22.cxb5 ¦xb5? 23.c4 ¦b6 24.¦b1! ¦d8 25.¦xb6 axb6 26.e4 ¥c8 27.£a4 ¥d7 28.£a7 ¥e8 29.¦b1 ¦d6 30.a4 ¢h7 31.a5 bxa5 32.£xa5 ¦a6 33.£xc5 ¦a2 34.£e3 £a6 35.¦b8 £a4 36.¢h2 ¦a3 37.£c5 ¦a2 38.¦a8 £xa8 39.¥xa8 ¦xa8 40.£xe5 ¥c6 41.£c7 1–0

· Có vài trường hợp quân nặng cũng được trung tâm hóa và gây sức ép lên các chốt.

Thí dụ : Botvinnik – Chekhover / Leningrad 1938 , phòng thủ Nimzowisch .

1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4 4.¤f3 0–0 5.¥g5 d6 6.e3 £e7 7.¥e2 e5 8.£c2 ¦e8 9.0–0 ¥xc3 10.bxc3 h6 11.¥h4 c5 12.¦ae1 ¥g4 13.¥xf6! £xf6 14.£e4 ¥xf3? 15.¥xf3 ¤c6 16.dxc5! dxc5 17.¦d1 ¦ad8 18.¦d5 b6 19.¦fd1 ¤a5 20.h3 ¦xd5 21.¦xd5²

Nhật xét :

- Trắng có hai chốt chồng c3,c4 nhưng Đen khó khai thác vì các quân thiếu tích cực .

- Trắng chiếm cột mở d , ¦d5 được trung tâm hóa và đang gây áp lực lên chốt e5.

- Bây giờ Đen không thể 21...¦d8 22.¦xe5 ¤xc4? 23.¦e8+ ¦xe8 24.£xe8+ ¢h7 25.£e4++-

- hơn quân thắng .

Đánh giá thế cờ :Trắng ưu thế .

21... £e7 22.¥g4 £b7 23.¥f5 £b8 24.¦d7 ¦d8 25.£xe5 ¤xc4 26.£xb8 ¦xb8 27.¥e4! ¤a3 28.¥d5 ¦f8 29.e4 a5 30.c4 b5 31.cxb5 ¤xb5 32.e5 a4 33.f4 ¤d4 34.¢f2 g5 35.g3 gxf4 36.gxf4 ¤e6 37.¢e3 c4 38.f5 ¤c5 39.¦c7 ¤d3 40.e6 1–0

· Một quân được trung tâm hóa không là một lợi thế nếu không được các quân khác hổ trợ .

Thí dụ : Teichmann – Chigorin / 1904 , Gambit Hậu

1.d4 d5 2.c4 ¤c6 3.¤f3 ¥g4 4.cxd5 ¥xf3 5.dxc6 ¥xc6 6.¤c3 e6 7.¥f4 ¤f6 8.e3 ¥b4 9.£b3 ¤d5 10.¥g3 0–0 11.¥d3 £g5! 12.£c2 f5! 13.¥e5 ¦f7 14.0–0–0 ¥xc3 15.bxc3

Nhận xét :

- Trắng có ưu thế hai tượng , ¥e5 được trung tâm hóa .

- Vua Trắng đang ở vị trí yếu.

- Quân Đen phối hợp dễ dàng hơn quân Trắng , ¥e5 của Trắng không có khả năng phòng thủ .

- Trắng không có thời gian mở cột g tấn cống bên Đen .

Đánh giá thế cờ : Đen ưu thế

15... b5! 16.¦hg1 £e7 17.¦df1 £a3+ 18.¢d2 b4 19.c4 ¥a4! 20.£b1 ¤c3 21.£a1 ¦d8 22.g3 ¤e4+ 23.¢e2 ¤c5 24.£b1 ¤xd3 25.£xd3 £xa2+ 26.¢f3 ¥c2! 0–1

· Trung tâm hóa các quân sẽ mang đến ưu thế quyết định .

Thí dụ : Novotelnov – Averbach / Vô địch CCCP lần 19 năm 1951 , Catalan.

1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤f3 d5 4.g3 ¥e7 5.¥g2 0–0 6.0–0 ¤bd7 7.£c2 c6 8.¥f4? b6 9.¤fd2 ¥b7 10.e4 ¦c8! 11.¤c3 c5! 12.cxd5 exd5 13.¤xd5 ¤xd5 14.exd5 cxd4 15.£a4 ¤c5! 16.£xd4 ¤e6 17.£e4 ¦c5! 18.¥e3 ¥xd5 19.£b1 ¥xg2 20.¢xg2 ¦d5 21.¦d1 ¥f6 22.¢g1 ¦e8 23.a4³

Nhận xét :

- Các quân Đen đang đứng tích cực và có các quân được trung tâm hóa.

- Trắng có vị trí Vua yếu , các quân đứng thụ động .

Đánh giá thế cờ : Đen ưu thế .

23... h5! 24.¤c4 h4 25.£c2 h3 26.£e2 ¤d4 27.£f1 £c8? 28.¥xd4 ¥xd4 29.¦d2 £g4 30.¦ad1? ¥xf2+! 31.£xf2 £xd1+ 0–1

· Cả hai bên đều trung tâm hóa các quân ( các quân nầy ) Bên nào nhiều hơn thì chiếm ưu thế ở trung tâm.

Thí dụ : Chekhover – Pire / Moscou 1935 , Gambit Hậu

1.d4 d5 2.c4 c6 3.¤f3 ¤f6 4.e3 e6 5.¥d3 dxc4 6.¥xc4 ¤bd7 7.¤c3 b5 8.¥d3 a6 9.e4 b4 10.¤e2 c5 11.e5 ¤d5 12.0–0 ¥b7 13.¤g3 cxd4 14.¤e4 h6! 15.¥d2 g5? 16.¤xd4? ¤xe5 17.¥c2 £b6 18.¥a4+ ¢e7 19.¦e1 ¥g7!µ

Nhận xét :

- Cả hai đều có hai Mã trung tâm hóa .

- Đen có hai Tượng kiểm soát chặt trung tâm đồng thời Hậu đang đe dọa vào ô d4 .

- Các quân của Trắng thiếu liên lạc hơn .

Đánh giá thế cờ : Đen ưu thế .

20.¤c2 ¤d3! 21.¥e3 ¤xe3 22.£xd3 ¤d5 23.¤e3 ¦hd8 24.¤f5+ ¢f8 25.¤xg7 ¢xg7 26.£g3 ¤f4 27.¥c2 ¥xe4 28.¥xe4 ¦ac8 29.h4 £b5 30.hxg5 hxg5 31.£e3 ¦c4 32.g3 ¤h3+ 33.¢g2 g4 34.¥d3 £d5+ 35.¥e4 £d2 36.£e2 f5 37.¥b7 ¦c2 38.¢f1 £d3! 0–1

· Việc trung tâm hóa các quân có thể quan trọng hơn ưu thế chốt ở trung tâm , thường thấy trong phòng thủ Sicile.

Thí dụ : Marcczy – Euwe / 1923 , Biến Scheveningen trong phòng thủ Sicile.

1.e4 c5 2.¤f3 ¤c6 3.d4 cxd4 4.¤xd4 ¤f6 5.¤c3 d6 6.¥e2 e6 7.0–0 ¥e7 8.¢h1 0–0 9.f4 £c7 10.¤b3 a6 11.a4 b6 12.¥f3 ¥b7 13.¥e3 ¤b4 14.£e2 d5 15.e5 ¤e4 16.¥xe4 dxe4 17.£f2 b5 18.axb5 axb5 19.¤d4 ¥c6±